Site logo
searchclose
Artikelen
Vacatures
Bedrijven
search
add
Banner

Strengere energienormen woningbouw stimuleren innovatie

Door Redactie Nationale Bouwgids
schedule 13 min
location_on [xx]km
Striktere energieprestatienormen voor nieuwbouwhuizen stimuleren het gebruik van innovatieve producten en zorgen voor innovatievere samenwerking in de Nederlandse bouwsector. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van dr. Henk de Vries van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) en RSM-alumnus Pieter Verhagen. Hun resultaten laten zien dat milieubeleid hand in hand kan gaan met innovatie.

In 1995 introduceerde de Nederlandse overheid de energieprestatiecoëfficiënt met het doel de CO2-uitstoot terug te dringen en energiebesparing te stimuleren. Naast deze energieprestatienorm ontwikkelde het Nederlands Normalisatie-instituut NEN samen met partners uit de bouwindustrie een nieuwe standaard voor het meten van energieprestaties.

Normen voor energieprestaties zijn verplicht voor alle nieuwbouwwoningen, en werden sinds hun invoering steeds verder aangescherpt. Hun verplichte karakter dwong de sector ertoe op zoek te gaan naar energie-efficiëntere installaties en betere samenwerking om aan de criteria te kunnen voldoen.

Bouwvergunningen
Om uit te zoeken hoe de bouwsector met de striktere normering omging, analyseerden de onderzoekers de energiezuinigheid van ongeveer 2.000 tussen 1996 en 2003 gebouwde woningen. Daarnaast onderzochten ze de bouwvergunningen, om te achterhalen welke technieken er werden gebruikt om aan de normen voor verwarmings- en ventilatiesystemen te voldoen. Ze vergeleken de resultaten met de invoeringsdata van de normen, en voerden gesprekken met experts, om te achterhalen tot welke vormen van innovatie de invoering van de nieuwe standaards heeft geleid.

Innovatieve ontwerpen
Het onderzoek laat zien dat de invoering van striktere energienormen bouwers ertoe aanzette de ontwerpen van hun huizen stapsgewijs steeds verder aan te passen. Ze gingen bijvoorbeeld dikker isolatiemateriaal gebruiken, of betere verwarmingsketels. Volgens de onderzoekers werden bestaande innovaties daardoor gemeengoed. Bouwfirma's gingen daarnaast meer systemische innovaties voor hun gebouwen gebruiken. Ze schakelden bijvoorbeeld over op zonne-energie en energieopslag.

Complexiteit leidt tot standaardoplossingen
Het bouwproces is volgens De Vries met de nieuwe energiestandaards ingewikkelder geworden. Bouw- en installatiefases raken steeds verder geïntegreerd. Leveranciers gingen daarom standaardoplossingen bedenken, combinaties van nieuwe technologie en productietechnieken die gegarandeerd aan de nieuwe normen voldoen. Leveranciers van verwarmings- en ventilatiesystemen bundelden bijvoorbeeld hun krachten om geïntegreerde systemen te ontwerpen en te produceren. Sommige bouwbedrijven ontwerpen en bouwen zelfs complete standaardhuizen die aan alle nieuwe energie-eisen voldoen.

 Organisatorische innovaties
De ontwikkeling van onderdelen die aan de normen voldoen, kan als organisatorische en managementinnovatie worden beschouwd. In het onderzoek komen ook andere organisatorische innovaties naar voren. Denk bijvoorbeeld aan het aanstellen van systeemintegratoren om grote delen van het bouwproces te overzien, of het gebruik van nieuwe en innovatieve software die al vroeg in de ontwerpfase de energiezuinigheid berekent.

Nieuwe normen zorgen voor betere coördinatie
Sommige bouwbedrijven lieten zelfs het principe los dat elk huis zijn eigen energievoorziening moet hebben. In plaats daarvan delen buren nu één energiezuinige installatie. In combinatie met ondergrondse warmte-opslag wordt die zelfs nog efficiënter.

Ook dit is volgens de Vries weer een voorbeeld hoe de sector gemakkelijker aan de aangescherpte eisen kan voldoen door aanpassingen in het huisontwerp door te voeren, in combinatie met veranderingen in het proces van ontwerpen en bouwen. Na de introductie van de nieuwe normen worden de verschillende bouwfases op een betere, innovatieve manier gecoördineerd, concludeert hij.

Bekijk de video over dit onderzoek.


Het artikel: de Vries Henk J., Verhagen W. Pieter Impact of changes in regulatory performance standards on innovation: A case of energy performance standards for newly-built houses, Technovation, jaargang 48–49, februari-maart 2016, pagina's 56-68.

Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) wordt consequent gerekend tot de meest toonaangevende business schools van Europa en tot de top drie voor onderzoek. RSM biedt baanbrekend onderzoek en opleidingen ter verdere bevordering van excellence in alle aspecten van management. RSM is gevestigd in de internationale havenstad Rotterdam, een bruisend knooppunt van bedrijven, logistiek en handel. RSM richt zich op het ontwikkelen van zakelijke leiders met internationale carrières die gewapend met hun innovatieve gedachtegang een duurzame toekomst kunnen inslaan dankzij een gamma bachelor, master, MBA, PhD en executive programma's van het hoogste niveau. De ondersteuningsdiensten van RSM voor executives en alumni worden ook aangeboden vanuit de kantoren in Chengdu, China en Taipei, Taiwan. www.rsm.nl

20 maart '24 (14:23)

Bouwvakkers willen betere zwaarwerkregeling en komen hiervoor in actie

Bouwvakkers voeren de komende weken op verschillende bouwplaatsen in het land actie voor een betere zwaarwerkregeling, meldt vakbond FNV. Dat is een regeling waarmee mensen eerder kunnen stoppen met werken als ze zwaar werk verrichten.

19 maart '24 ( 9:05)

Plannen voor 265.000 woningen in Zuid-Holland goedgekeurd

De provincie Zuid-Holland heeft plannen goedgekeurd voor de bouw van ongeveer 265.000 woningen. De provincie beoordeelde bijna 3000 ingediende plannen uit de verschillende regio's en keurde daarvan 98 procent goed. Het is de bedoeling dat al die woningen uiterlijk in 2032 zijn gebouwd.

18 maart '24 (11:50)

'Laat woningbouw dit en volgend jaar niet verder stil komen te staan'

De woningbouw moet dit jaar en volgend jaar niet nog verder stil komen te staan. Dat zeggen VNO-NCW en MKB-Nederland in een brief aan de Tweede Kamer in aanloop naar een debat over het grote woningtekort. De overheid moet nadrukkelijker de regie nemen, vinden de ondernemersorganisaties.

18 maart '24 (10:35)

Dura Vermeer ziet "voldoende kansen" ondanks krimp bouwsector in 2024

Bouwconcern Dura Vermeer voorziet dit jaar "voldoende kansen", hoewel de bouwsector naar verwachting in 2024 voor het eerst in geruime tijd zal krimpen. Mede dankzij de grote hoeveelheid opdrachten die nog moeten worden uitgevoerd ziet de bouwer het jaar met vertrouwen tegemoet, meldt de onderneming in het jaarverslag over 2023.

08 maart '24 (10:32)

Provincie Zuid-Holland remt woningbouw af, terwijl er snel nieuwe huizen moeten komen

De provincie Zuid-Holland remt de woningbouw af, terwijl er juist snel nieuwe huizen gebouwd moeten worden. Die conclusie trekt demissionair minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) in een brief aan de provincie.

19 februari '24 ( 9:17)

Hypotheekrente weer hoger, ook deze week renteverhoging

AMSTERDAM (ANP) - Veel geldverstrekkers hebben de hypotheekrente weer verhoogd en ook deze week komen er renteverhogingen aan, ziet De Hypotheekshop. Voor het eerst sinds eind oktober hebben banken en andere hypotheekaanbieders afgelopen week de rente vaker verhoogd dan verlaagd.

15 februari '24 ( 8:35)

Energierekening voor woningen gedaald

De energierekening zakt dit jaar aanzienlijk dankzij de gedaalde prijzen voor gas en elektriciteit. Het gaat bij een gemiddeld huishouden om een besparing van 323 euro per jaar, voorspelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Daarbij gaat het statistiekbureau uit van de energieprijzen van januari 2024.

15 februari '24 ( 8:30)

Nieuwbouwwoning vergunningen dit jaar laagst sinds 2016

Nederlandse gemeenten hebben vorig jaar het laagste aantal vergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven sinds 2016. Voor koopwoningen is het aantal vergunningen zelfs met bijna een kwart gezakt tot het laagste aantal in tien jaar, terwijl Nederland nog steeds kampt met een groot huizentekort.

15 februari '24 ( 8:05)

'Formatieproces zorgt voor grotere onzekerheid bouwsector'

Het proces rond de vorming van een nieuwe Nederlandse regering zorgt voor grotere onzekerheid voor de bouw- en vastgoedsector, vooral als het gaat om de ambitie om meer woningen te bouwen en de wetgeving rond stikstof. Daarvoor waarschuwt bouwconcern BAM bij de presentatie van zijn jaarcijfers.

14 februari '24 (11:50)

Autoriteit woningcorporaties: 'Bouwdoelen op dit moment niet haalbaar'

De bouwdoelen van woningcorporaties zijn op dit moment niet haalbaar. Dat meldt de Autoriteit woningcorporaties (Aw), onderdeel van de Inspectie Leefomgeving en Transport, woensdag bij de publicatie van een jaarlijks rapport over de sector. Corporaties moeten tot 2030 een kwart miljoen sociale huurwoningen bouwen, maar zeggen te weinig geld te hebben voor een te grote opgave.