TOLBERT (ANP) - Door extreem hoogwater dreigt bij het Groningse dorp Tolbert een dijk door te breken. Tientallen mensen in een polder zijn vanochtend geëvacueerd. Ook een honderdtal dieren is in veiligheid gebracht.

Dat maakte de Groningse burgemeester Peter Rehwinkel, ook voorzitter van de veiligheidsregio Groningen, vanmorgen bekend. Het gaat om de Tolberter Petten, een polder van zo'n 200 hectare. Er staan 40 panden, waarvan 10 boerderijen. Nu al loopt het water over de dijk langs de Matsloot het gebied in.

Vrijwillig
Er wonen circa 100 mensen. Evacuatie is vrijwillig.De evacués moeten elders onderdak zoeken. Eventueel kunnen zij naar een nabijgelegen hotel. Een aantal boeren in de polder weigert te vertrekken. Ze willen eerst hun vee in veiligheid brengen, meldde burgemeester Berend Hoekstra van Leek, waar Tolbert onder valt.

Noodverordening
In de polder is vanaf donderdagochtend een noodverordening van kracht. Dit houdt in dat het gebied is afgesloten voor mensen die er niks te zoeken hebben, zo meldde de gemeente Leek. De gemeente hoopt hiermee ramptoeristen op afstand te houden.

De maatregel geldt niet voor inwoners. Zij zijn wel verplicht de aanwijzingen van de politie op te volgen. Buitenstaanders die de polder toch ingaan, overtreden de wet.

Gaswinninglocaties
De Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) heeft de twee gaswinninglocaties bij Tolbert buiten gebruik gesteld. De putten liggen in het gebied dat wordt geëvacueerd .

De maatregel heeft geen gevolgen voor de gastoevoer in Nederland. Het gaat om twee relatief kleine gasvelden. De putten op het veld zijn afgesloten met waterdichte afsluiters. Energiemaatschappij Enexis sluit mogelijk gas en licht af.

Regen
Een dijkdoorbraak zou betekenen dat een groot gebied 1 meter onder water komt te staan. Het waterschap Noorderzijlvest probeert de dijk nog te stutten. In het Noorden is de afgelopen dagen veel regen gevallen.

De waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s hebben al meerdere waterbergingsgebieden vol laten stromen, maar dat helpt onvoldoende. Deze bergingsgebieden zitten vol, de grond is verzadigd en er dreigt nog meer regen. Volgens Rehwinkel blijft de situatie daarom nog enkele dagen gespannen.

Dijkdoorbraak
Een woordvoerder van de brandweer noemt de kans op een dijkdoorbraak aannemelijk. In het eerste geval kan het waterpeil de polder stijgen tot maximaal een meter. Het diepste punt van de polder ligt namelijk op -1 meter NAP. Als het water over de dijk gaat stromen, zal de stijging minder snel gaan.

Hulp
De polder Tolberter Petten ligt in de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn. De politie heeft het gebied afgesloten en heeft opgeroepen om er weg te blijven. Defensie heeft hulp aangeboden.

Rehwinkel houdt het leger achter de hand als het echt tot een dijkdoorbraak komt, zo zei hij donderdagochtend. De snelweg A7 (Groningen-Heerenveen), die in de buurt van de polder ligt, loopt vooralsnog geen gevaar.

Lauwersoog
Een nieuw gemaal of een spui bij Lauwersoog zou wateroverlast rond Tolbert in de toekomst kunnen voorkomen. Dat heeft waterbouwkundig constructeur Wilfred Molenaar van de TU Delft gezegd. Volgens hem pleiten de waterschappen in het gebied al langer voor nieuwe investeringen."Maar de politiek moet er een besluit over nemen."