In alle andere provincies is al langer sprake van zogeheten netcongestie. Alleen in het oosten van Groningen en op sommige plekken in Friesland zit nog (beperkte) ruimte op het net. Het drukbevolkte Zuid-Holland kon congestie door eerdere netuitbreidingen lang uitstellen, maar kleurt nu op de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland ook rood en oranje.

"Het net is de afgelopen jaren volgelopen en heeft nu zijn maximale capaciteit bereikt. En dus moeten we de pauzeknop indrukken", zegt Frank Westhoek van TenneT, de landelijke beheerder van het hoogspanningsnet. Alleen bij Alblasserdam, in de tuinbouwgemeente Westland en op de Maasvlakte is nog geen sprake van netcongestie.

'Langdurige storingen'

Voor de rest van Zuid-Holland geldt vanaf donderdag een wachtlijst voor grootverbruikers. Dat zijn stroomvragers met een aansluiting van meer dan 3x80 ampère (vanaf 100.000 kilowattuur). Woningen en kleine bedrijven vallen daar niet onder, maar wel bijvoorbeeld scholen, supermarkten, zwembaden, ziekenhuizen en grote bedrijven. "Warmtepompen en laadpalen bij woningen en op straat kunnen nog gewoon geplaatst worden", zegt Maarten Bijl, regiodirecteur bij Stedin. "Maar de pijn van netcongestie gaan we vooral voelen bij bedrijven en voorzieningen."

Stroomvragers met een belangrijke maatschappelijke functie, zoals scholen en ziekenhuizen, krijgen op last van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) voorrang zodra weer ruimte op het net ontstaat. Die ruimte moet er niet alleen komen door miljardeninvesteringen in uitbreiding van het elektriciteitsnet, iets wat naar verwachting een jaar of tien duurt, maar ook door het net op drukke momenten te ontlasten. De netbeheerders vragen grootverbruikers en ook huishoudens om minder elektriciteit te gebruiken op de piekmomenten: vooral aan het begin van de ochtend en tussen 16.00 en 21.00 uur. "We bereiken zo'n 15 procent van de dag de maximale capaciteit van het net", aldus Westhoek. "Daar kunnen we niet overheen, anders krijgen we te maken met langdurige storingen."