Site logo
searchclose
Artikelen
Vacatures
Bedrijven
search
add
Banner

Verborgen schat: Fort van Hoofddorp heropent na 10 jaar transformatie

Door Redactie Nationale Bouwgids
schedule 11 min
location_on [xx]km
Vrijdag 25 september openen gedeputeerde Zita Pels en wethouder Marja Ruigrok het monument. Het forteiland van totaal 8.100 vierkante meter is door de initiatiefnemers getransformeerd tot een stadspark met ruimte voor horeca, culturele en educatieve activiteiten. De ontwikkeling van Fort Hoofddorp is mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland.
Hoofddorp was nog een plattelandsdorp toen het fort rond 1904 op steenworp afstand van de dorpskern werd gebouwd. Fort bij Hoofddorp, zoals de officiële naam luidde, is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en via de Geniedijk verbonden met Fort bij Aalsmeer en Kunstfort bij Vijfhuizen. Door de schaalvergroting van Hoofddorp kwam het forteiland in de tweede helft van de twintigste eeuw midden in het stadscentrum te liggen. Ondanks de centrale ligging was het eiland nooit structureel toegankelijk voor publiek. Het fortgebouw functioneerde lange tijd als munitiedepot en bood de laatste jaren onderdak aan de lokale schietvereniging. Het provinciaal monument kwam in 1996 op de Lijst van Werelderfgoed.
 

Een uniek fort binnen de Stelling

 
Fort van Hoofddorp is 1 van de weinige forten binnen de Stelling met twee verdiepingen. Het verdedigingswerk ligt, zoals de meeste forten, ingebed in het landschap en is bedekt met een aardlaag. Het fort bestaat uit een rijk labyrint aan ruimten: geschutsruimten, lokalen, gangen en nissen. Muren en gewelven van meters dik ongewapend beton moesten het fort beschermen tegen het vijandelijk geschut. De gietijzeren observatiekoepel aan de gracht, de caponnière, is uniek binnen de Stelling van Amsterdam.
 

Fort Hoofddorp

 
Het gebouw heeft twee vrijstaande hefkoepelgebouwen, die met het hoofdgebouw zijn verbonden door ondergrondse gangen. Deze gangen zijn tijdens de transformatie volledig ontgraven, waardoor de oorspronkelijke gangenstructuur weer in ere is hersteld. Hierdoor kunnen bezoekers nu -ondergronds- via de lange achtergang op de begane grond, naar de vrijstaande hefkoepelgebouwen en het terrein bovenop het fort. Het voorgebouw fungeert als winterverblijfplaats voor de vleermuizen op het eiland.
 

Dialoog tussen verleden en heden

 
Het fortgebouw is deels gerestaureerd en deels onaangetast gelaten. Nieuwe toevoegingen zijn strak vormgegeven en weloverwogen geïntegreerd, met een bewust behoud van de historische details en karakteristieke atmosfeer. Geschiedenis en heden zijn versmolten tot een nieuw geheel.
 
De herbestemming heeft ook gezorgd voor een verduurzaming van het fortgebouw. Zo is het hele pand voorzien van een dun vloerverwarmingssysteem en maakt het luchtbehandelingsysteem met warmteterugwinning gebruik van de historische, ingebouwde luchtkanalen. Nieuwe leidingen zijn weggewerkt in de dekvloer en het dakpakket, om het pure, brutalistische karakter van het fortinterieur te behouden. De gebouwinstallaties zijn nagenoeg onzichtbaar geïntegreerd.
 
Aan het buitenterrein is een wandelpad toegevoegd, het “fortpad", waarover bezoekers, vanaf het voorplein, omhoog kunnen lopen naar het hoger gelegen terreplein. Hier heeft men uitzicht over de fortgracht en de Geniedijk. Tevens is hier plaats gemaakt voor een kleinschalig openluchttheater en ruimte voor een sfeervolle terrastuin.
 

Openingsweekend 26 en 27 september

 
De feestelijke opening van het fort moest in april door de coronamaatregelen worden uitgesteld. Vrijdag 25 september zullen Zita Pels, gedupeerde van de provincie Noord-Holland en Marja Ruigrok, wethouder van de gemeente Haarlemmermeer, het fort alsnog officieel openen.
 
In het weekend van 26 en 27 september kunnen geïnteresseerden het forteiland bezoeken, via de website van de Stichting kan men zich inschrijven voor een rondleiding. Ook kan men op reservering eten in restaurant Vis aan de Linie en zijn er diverse kleinschalige activiteiten op het eiland.
 
"Een verborgen schat", zo omschreven theaterproducent Femme Hammer en architect Serge Schoemaker het fort, toen ze in 2010 de eerste plannen maakten voor de herbestemming. In 2015 richtten de initiatiefnemers Stichting Fort van Hoofddorp op, samen met voormalig projectontwikkelaar Jaap Breunesse. Het stichtingsbestuur maakte de financiering en ontwikkeling van het forteiland mogelijk. Het initiatief kreeg financiële steun van de provincie Noord-Holland, de gemeente Haarlemmermeer en diverse culturele fondsen. Serge Schoemaker tekende voor het ontwerp en begeleidde de uitvoering van de renovatie. Landschap, architectuur en interieur zijn door hem integraal aangepakt.
 
Door: Nationale Bouwgids
14 december '23 (13:01)

Bouw van datacenter Google in Winschoten formeel gestart

In het Groningse Winschoten is donderdag formeel de bouw gestart van een nieuw datacenter van Google. Het wordt een 'satelliet' van het grote complex in de Eemshaven in dezelfde provincie. Google steekt naar eigen zeggen 600 miljoen euro in het nieuwe gebouw. Het zou enkele tientallen banen opleveren.

01 november '23 ( 8:32)

Verduurzaming bedrijventerreinen komt nauwelijks van de grond

De verduurzaming van bedrijventerreinen in Nederland komt nauwelijks van de grond, zegt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een nieuw advies aan de regering. Bedrijventerreinen moeten volgens de adviesraad niet meer worden gezien als een stuk grond met bedrijfspanden, maar als een verzameling ondernemers die samen een geheel vormen. Voor veel verduurzamingsmaatregelen is samenwerken namelijk efficiënter, goedkoper of zelfs onmisbaar, schrijft de Rli.

24 oktober '23 ( 6:09)

Organisaties minder klimaatambitieus door hoge energieprijzen

Het aantal belangrijke innovaties bij Nederlandse bedrijven laat al drie jaar een dalende lijn zien. Bedrijven lijken zich nu vooral te richten op kleinschalige verbeteringen van bestaande producten en diensten. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam in een dinsdag verschenen rapport.

23 oktober '23 (21:09)

Externe adviseurs bekijken verduurzamingsplannen Tata Steel

Economieminister Micky Adriaansens laat twee externe adviseurs, Hans Wijers en Frans Blom, kijken naar de verduurzamingsplannen waarmee Tata Steel volgende week komt. Het is de bedoeling dat zij ook alternatieven gaan onderzoeken. De demissionaire bewindsvrouw wil zich er zo van verzekeren dat uiteindelijk de best mogelijke aanpak wordt gekozen.

13 oktober '23 ( 9:39)

Haags gebouw van Universiteit Leiden dicht om veiligheidsrisico

DEN HAAG (ANP) - Een gebouw van de Universiteit Leiden in de stad Den Haag blijft vrijdag de hele dag dicht vanwege "een verhoogd veiligheidsrisico". De universiteit meldt niet wat het risico is. Studenten en medewerkers krijgen de vraag om niet naar het gebouw aan de Wijnhaven in het centrum van Den Haag te komen.

12 oktober '23 (21:08)

Ondanks kritiek bouw nieuw vergadercomplex Surinaamse parlement gestart

Ondanks brede kritiek is donderdag de bouw begonnen van een nieuw vergadercomplex voor het Surinaamse parlement, de Nationale Assemblée. Een moderne vergaderzaal, kantoren, een publieke tribune en andere voorzieningen komen in het oude stadscentrum, pal achter de replica van het historische gebouw dat in 1996 is afgebrand.

14 augustus '23 (19:23)

Herstelwerkzaamheden door ontsporing Gotthardtunnel duren langer

De herstelwerkzaamheden in de Gotthardtunnel in Zwitserland gaan ook na woensdag door. Dat melden de Zwitserse spoorwegen (SBB) op hun website. In de tunnel ontspoorde vorige week een goederentrein, waardoor een zeer belangrijke transportroute voor goederenvervoer tussen het noorden en het zuiden van Europa geblokkeerd raakte.

10 augustus '23 ( 7:08)

Zesde maand op rij krimpende industrieproductie Nederland

Nederlandse industriebedrijven produceerden in juni in doorsnee 7,7 procent minder dan een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het was de zesde maand op rij dat de industriële productie op jaarbasis een krimp liet zien. In mei zakte de productie al met ruim 9 procent en in april was sprake van een daling van meer dan 12 procent. Ook in de voorgaande maanden van 2023 kromp de productie op jaarbasis.

07 augustus '23 ( 8:08)

TU Delft geeft grote bouwopdracht aan Heijmans

Bouwconcern Heijmans heeft een grote opdracht gekregen van de TU Delft. Het beursgenoteerde bedrijf gaat aan de slag met de nieuwbouw van de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Met de klus is circa 130 miljoen euro gemoeid.

23 juni '23 (15:38)

In september komt kabinet met eigen plan landbouwsector

Het kabinet komt in september met zijn eigen plan voor de hervorming van de landbouwsector, zei minister Piet Adema (Landbouw) vrijdag na de ministerraad. Daarin zal staan hoe de sector tot en met 2040 hervormd zal worden. Eerder deze week klapte het overleg over het Landbouwakkoord toen lobbyclub LTO zich terugtrok.