Nederland heeft meer ASML's nodig, zeggen onderzoekers van TNO

Door Patrick van der Laan

schedule 5 min

location_on [xx]km

Nederland heeft meer ASML's nodig, zeggen onderzoekers van TNO

Nederland heeft meer ASML's nodig om de innovatie aan te jagen. De uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling (R&D) lopen al jaren achter op de Europese doelstelling. ASML steekt wel veel geld in innovatie, maar de Veldhovense chipmachinefabrikant geeft meer uit dan de volgende tien bedrijven uit de R&D Top 30. Daarmee is Nederland kwetsbaar, waarschuwen onderzoekers van TNO.

In een gesprek met journalisten sprak de onderzoeksorganisatie woensdag van een mogelijk Nokia-risico, verwijzend naar het Finse techbedrijf Nokia dat in de jaren negentig sterk opkwam. De daaropvolgende neergang bij Nokia in deze eeuw heeft grote impact gehad op de Finse economie.

De Nederlandse investeringen in R&D liggen volgens TNO al jaren rond de 2 procent van de totale omvang van onze economie. Dat zou 3 procent moeten zijn. Om het tij te keren, heeft het kabinet vrijdag een actieplan gepresenteerd. TNO noemt dat een stap in de goede richting, maar "alles valt of staat bij de uitvoering".

Investeerders

Na ASML zijn Philips, Booking en KPN de grootste R&D-investeerders in Nederland, volgt volgens TNO uit cijfers over 2023. Maar met respectievelijk 700 miljoen, 420 miljoen en 307 miljoen euro ging dat om beduidend lagere bedragen dan de 2,8 miljard euro van ASML.

De bedragen bij ASML vallen op hun beurt ook weer in het niet bij de Amerikaanse techreuzen die hier elk tientallen miljarden in steken. De onderzoekers wijzen er ook op dat landen als Zuid-Korea, de Verenigde Staten, Japan, België en Duitsland wel meer dan 3 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) in innovatie stoppen.

Beleid

Volgens TNO is er bij grote bedrijven in Nederland nog ruimte om meer aan R&D te spenderen. Daarnaast kunnen er bij succesvol beleid "ook meer partijen komen, die groot worden en meer richting ASML gaan."

Tot en met 2030 zou in totaal 14,9 miljard euro directe publieke en 34,5 miljard euro private financiering nodig zijn. Als het Nederland niet lukt meer innovatie aan te jagen zou dat gevolgen kunnen hebben voor onze concurrentiepositie ten opzichte van andere landen. TNO waarschuwt ook dat de aanwas van toekomstig technisch talent kan opdrogen.

Het kabinet stelde vrijdag negen acties voor om de investeringen omhoog te krijgen. Het gaat onder meer om het mobiliseren van institutionele beleggers zoals pensioenfondsen, die met hun kapitaal start-ups kunnen helpen doorgroeien naar scale-ups. Daarnaast wil het kabinet een platform oprichten om "kennisintensieve bedrijven" naar Nederland te halen of hier te laten uitbreiden.

29 augustus '25 ( 8:46)

Industrieprijzen in Nederland licht gedaald

De prijzen die Nederlandse industriebedrijven vragen voor hun goederen waren in juli opnieuw licht lager, na een kleine daling in juni. Gemiddeld daalden de afzetprijzen met 0,1 procent ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In juni daalden de prijzen met 0,3 procent.

29 augustus '25 ( 8:37)

Sif verlaagt winstverwachting voor windmolenpalen

Funderingsspecialist Sif heeft de verwachtingen rond de winstgevendheid dit jaar fors naar beneden bijgesteld. Het in palen voor windmolens gespecialiseerde bedrijf meldt dat de uitbreiding van zijn fabriek op Maasvlakte 2 bij Rotterdam langer duurt dan gepland, wat op de resultaten drukt. Ook verwacht Sif dat de ontwikkeling van nieuwe windparken op zee op de korte termijn trager zal gaan.

28 augustus '25 ( 8:56)

Overheid en Van Gogh Museum in de clinch over renovatie, 'misschien dicht'.

Tussen het Van Gogh Museum en de overheid is een conflict ontstaan over de bekostiging van grootschalig onderhoud van de Amsterdamse kunstinstelling, zegt museumdirecteur Emilie Gordenker in een interview met The New York Times (NYT). Als er geen oplossing komt, moet het museum mogelijk dicht, zegt zij, want zonder de nodige werkzaamheden kan "de veiligheid van de collectie, bezoekers en medewerkers niet langer worden gegarandeerd". "Het is het laatste wat we willen, maar als het niet anders kan, zullen we het pand moeten sluiten."

19 augustus '25 (10:17)

GroenLinks-PvdA zet koers op kleinschalige landbouw en versnelling verduurzaming

Kleinschaligere en meer natuurvriendelijke landbouw speelt een belangrijke rol bij verduurzaming, schrijft GroenLinks-PvdA in haar concept-verkiezingsprogramma. De partij wil boeren die veel stikstof uitstoten verplaatsen, helpen verduurzamen en in het uiterste geval uitkopen.

12 augustus '25 (16:20)

Chinese vastgoedreus Evergrande verdwijnt van beurs Hongkong

Het grote Chinese vastgoedconcern Evergrande, dat al jaren kampt met financiële problemen, wordt in Hongkong van de beurs gehaald. Daarmee komt een einde aan een tijdperk voor de ooit succesvolle projectontwikkelaar, die met zijn val het symbool werd voor de crisis in de Chinese vastgoedsector.

30 juli '25 ( 9:30)

Verkoopprijzen in de Nederlandse industrie blijven dalen

De prijzen die Nederlandse industriebedrijven vragen voor hun goederen waren in juni opnieuw lager, na een daling in mei. Gemiddeld daalden de afzetprijzen met 0,2 procent ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In mei daalden de prijzen met 0,6 procent.

24 juli '25 (11:32)

Enexis: 9 000 zakelijke klanten wachten op stroomaansluiting

Ruim 9000 zakelijke klanten van netbeheerder Enexis staan momenteel in de wachtrij voor een nieuwe of zwaardere stroomaansluiting, ondanks recordinvesteringen in het elektriciteitsnet. Dat zijn er ruim duizend meer dan vorig jaar. Omdat het stroomnet in veel plaatsen vol zit, groeit de kans op overbelasting en storingen.

23 juli '25 ( 9:38)

KPN breidt positie op Nederlandse glasvezelmarkt verder uit

KPN blijft groeien op de Nederlandse glasvezelmarkt. Het telecombedrijf dekt met samenwerkingspartner Glaspoort inmiddels twee derde van Nederland af, ofwel ongeveer 5,5 miljoen huishoudens. KPN is daarmee koploper op de glasvezelmarkt. Het concern zegt ook gestage vooruitgang te boeken bij het aansluiten van woningen en het activeren van nieuwe glasvezellijnen.

17 juli '25 ( 8:51)

Schiphol: uitspraak rechter lost zonnepanelenprobleem niet op

Het zonnepark in de buurt van Schiphol waarvan de panelen zonlicht zodanig weerkaatsen dat ze piloten verblinden, moet van de rechter deels verdwijnen. Maar daarmee is het probleem volgens Schiphol niet verholpen. Ook delen van het zonnepark die van de rechter mogen blijven zorgen voor een "onaanvaardbaar veiligheidsrisico", reageert de luchthaven. Schiphol hoopt dat een deze week verstuurd handhavingsverzoek van de ILT-Luchtvaartautoriteit "tot verdere actie zal leiden".

Meer nieuws