Site logo
searchclose
Artikelen
Vacatures
Bedrijven
search
add
Banner

Bouw een school voor het onderwijs van de toekomst

Door Redactie Nationale Bouwgids
schedule 14 min
location_on [xx]km
Bouw een school voor het onderwijs van de toekomst
Vijf jaar geleden werd in Wouw gestart met de planvorming voor een nieuw kindcentrum in Wouw. Schooldirecteur Rini Damen en zijn team waren op zoek naar een ander type onderwijs, maar hadden tijd nodig om nieuwe ideeën uit te laten kristalliseren. Het ‘traditioneel gekaderde’ ontwerp- en bouwproces klopte echter al aan de deur. Daarom gingen HEVO en het schoolbestuur op zoek naar een alternatief proces waarin door de strikte bouwkaders los te laten ruimte ontstond voor de ontwikkeling van het onderwijsconcept én het schoolgebouw. Dat meldt de HEVO.

KPO Kindcentrum De Stappen in Wouw doet in niets denken aan een traditionele school. Geen gangen, geen lokalen, maar een grote, lichte open ruimte met veel speelse elementen, zoals een klimmuurtrap. Er zijn zitjes waar kinderen gezamenlijk les krijgen, rustige hoekjes waar ze zelf aan het werk kunnen en plekken om samen te werken. Directeur Rini Damen: "We wilden af van het klassikale schoolsysteem. Niet alle kinderen van dezelfde leeftijd hebben hetzelfde niveau en we willen graag ieder kind individueel aandacht geven. Hoe we die nieuwe onderwijsvisie precies moesten vormgeven, wisten we nog niet. Terwijl we begonnen met het bouwproces, ging het schuifje steeds meer naar rechts: van klassikaal lesgeven naar een systeem dat rekening houdt met de talenten van kinderen. Daarom wilden we ook graag ruimten die een flexibele manier van lesgeven mogelijk maken."

Nieuw onderwijsconcept 

Vijf jaar geleden was de onderwijsvisie van De Stappen nog niet uitgekristalliseerd, maar moest wel al met het programma- en ontwerpproces worden begonnen. Wouter Houët, senior adviseur, en Arthur van Kempen, senior projectmanager, bedachten dat er in de ontwerpfase nog ruimte moest zijn om aanpassingen te doen en om het nieuwe onderwijsconcept verder te ontwikkelen. Arthur van Kempen: "Kindcentrum De Stappen was de inspiratie voor het Mijn School -concept van HEVO. In dit concept gaan we niet stapsgewijs van een Programma van Eisen naar de ontwerpfase en vervolgens naar de bouwfase, maar organiseren we een veel vormvrijer proces. In de ontwerpfase van De Stappen hebben we het schoolteam laten zien wat er mogelijk is. De teamleden zijn tekentechnisch meegenomen in de kansen en potentie, hebben referenties bezocht en we hebben inzicht gegeven met welke materialen en gebouwindelingen gewerkt kan worden. Door zaken te verbeelden ontstaan nieuwe inzichten."

Open concept 

"Een nieuw schoolgebouw is hét moment voor onderwijsvernieuwing", zegt Kees Mens, schoolbestuurder bij KPO. "Dat is ook nodig, omdat er te weinig personeel is en we kinderen graag individuele aandacht willen geven. Niet iedereen in het team van De Stappen was direct enthousiast over de nieuwe visie op onderwijs die zou resulteren in een schoolgebouw zonder klaslokalen. We zijn gaan kijken bij jenaplanschool De Spaaihoeve in Eindhoven, een school die ook werkt met een open concept. Toen we zagen hoe daar werd lesgegeven, en we de enthousiaste verhalen van de leerkrachten hoorden, was iedereen voor de nieuwe onderwijsvorm en het werken in een open ruimte gewonnen."

KPO richtte een stichting op zodat ze naast regulier onderwijs ook kinderopvang kan aanbieden. Daardoor kunnen kinderen van nul tot twaalf jaar terecht bij De Stappen. Het voordeel is dat het onderwijzend personeel de kinderen van kleins af aan kan volgen.

Units 

In het basisonderwijs wordt gewerkt in units. Kinderen van vier tot zes jaar zitten in een unit bij elkaar, hetzelfde geldt voor kinderen van zeven tot tien jaar en kinderen van elf en twaalf jaar. Een dag begint met een samenkomst van de stamgroep waarin het kind zit. Dan wordt besproken wat de kinderen die dag gaan doen en vervolgens legt de leerkracht de lesstof uit. Sommige kinderen gaan dan naar een andere groep in hun unit om instructie bij te wonen die bij hun niveau past. Daarna gaan de kinderen aan de slag: zelfstandig of samen met anderen.

Verminderen van werkdruk 

Rini Damen: "Op het eerste gezicht lijkt het misschien chaotisch, maar het onderwijs is strakker georganiseerd dan wanneer er klassikaal wordt lesgegeven. We hebben de kinderen ook veel beter in beeld omdat we met alle leerkrachten van een unit naar een leerling kijken. Het unitteam bespreekt de kinderen en de lessen na elke werkdag een half uur. De leerkrachten zijn blij dat het eindelijk weer over onderwijs gaat en niet over administratie, groepsplannen en hoe druk het is. Ik verwacht dat deze manier van lesgeven op termijn de werkdruk gaat verminderen. Dat de kinderen floreren merken we nu al. Onlangs hadden we een ouderavond en van alle kanten hoorden we dat de kinderen heel enthousiast thuiskomen. Ze zijn vrolijker, vertellen meer en zijn gemotiveerder. Dat is fantastisch om te horen."

Duurzaamheid 

Op het gebied van duurzaamheid is De Stappen ook heel innovatief. Gedurende het ontwerpproces kreeg HEVO de ruimte voor meer ambitie. Arthur van Kempen: "Dit is duurzaamheid boven het maaiveld!" Uitgangspunt was om een duurzaamheidsscore van GPR 7,5 te halen, uiteindelijk is een score van 8,2 bereikt door te focussen op duurzamer materiaalgebruik. Zo is de hele school, met uitzondering van de stalen kolommen, van hout gemaakt.

Hout

Kees Mens: "In het begin waren we wat huiverig voor zoveel hout. Wordt dat niet heel erg lawaaierig als driehonderd kinderen les krijgen? Daarom is er veel geïnvesteerd in de akoestiek, met een geweldig resultaat. Er heerst hier rust. De Stappen is qua bouwconcept en onderwijsmethode de innovatiefste school van KPO. We hebben 21 scholen, waarvan er 10 toe zijn aan een nieuw gebouw. Reken maar dat al die directeuren en schoolteams nieuwsgierig zijn naar dit concept en een kijkje komen nemen. Het onderwijswereldje is behoudend, maar als ze hier rondlopen en praten met de leerkrachten verbaast het me niets als ze razend enthousiast worden. De Stappen zal gaan werken als een vliegwiel."

Door: Nationale Bouwgids
Beeld: HEVO

12 september '25 (10:54)

Nederland produceerde meer stroom in eerste halfjaar

De stroomproductie van Nederland is in de eerste helft van dit jaar gestegen vergeleken met een jaar geleden. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nam de elektriciteitsproductie uit fossiele bronnen toe terwijl de stroomopwekking uit windenergie daalde door minder wind op land en zee.

10 september '25 (11:12)

Industriële productie krimpt met ruim 1 procent

De productie in de Nederlandse industrie is in juli met 1,1 procent gekrompen in vergelijking met een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Volgens het CBS was in bijna de helft van de industriële sectoren krimp van de productie te zien. In juni was nog sprake van een productiedaling met 0,1 procent op jaarbasis.

08 september '25 (16:59)

Vattenfall Nederland stelt nieuwe topvrouw aan

Energieleverancier Vattenfall Nederland heeft commercieel directeur Cindy Kroon maandag benoemd tot nieuwe hoogste baas. Twee weken geleden werd bekend dat de huidige topman Martijn Hagens overstapt naar concurrent Eneco.

08 september '25 (13:07)

Meer geld beschikbaar voor verduurzaming regionale industrie

Het demissionaire kabinet stelt 17 miljoen euro extra subsidie beschikbaar voor industriebedrijven die willen verduurzamen, maar waarbij dat door hun ligging niet lukt. Dat meldt minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) aan de Tweede Kamer.

04 september '25 (11:17)

Bioplasticmaker Avantium haalt kapitaal op, maar snijdt in personeel

De ontwikkelaar van bioplastics Avantium heeft 65 miljoen euro opgehaald met de verkoop van nieuwe aandelen. Die kapitaalinjectie maakt deel uit van een breder financieringspakket dat het bedrijf moet laten draaien tot er winst wordt gemaakt met een fabriek in Delfzijl, die plantaardige grondstoffen voor plastic maakt. Tegelijkertijd schrapt Avantium naar verwachting 40 van de ongeveer 280 voltijdsbanen, meldt het bedrijf bij zijn halfjaarcijfers.

04 september '25 ( 8:52)

Bouwstop Shell-fabriek voor biobrandstoffen flinke tegenvaller, zegt Hermans

DEN HAAG (ANP) - Minister Sophie Hermans (Klimaat, VVD) noemt het "natuurlijk een tegenvaller" dat olie- en gasconcern Shell definitief stopt met de bouw van zijn biobrandstoffenfabriek in Rotterdam. "Door dit besluit zijn we als Nederland naar verwachting nu meer aangewezen op import." Maar ze wil niet ingaan op de onderliggende redenen omdat het om "een individuele investeringsbeslissing van Shell" gaat.

03 september '25 (11:24)

Rotterdam: bouwstop Shell-fabriek 'zeer teleurstellend'

ROTTERDAM (ANP) - Shells besluit om de bouw van een biobrandstoffenfabriek in Rotterdam stop te zetten, is "buitengewoon teleurstellend". Dat vindt de Rotterdamse wethouder Robert Simons, verantwoordelijk voor economie en haven. Volgens hem illustreert de bouwstop een bredere trend in de Rotterdamse haven. "Het investeringsklimaat in Nederland is simpelweg niet meer concurrerend op Europese schaal", stelt hij.

29 augustus '25 ( 8:46)

Industrieprijzen in Nederland licht gedaald

De prijzen die Nederlandse industriebedrijven vragen voor hun goederen waren in juli opnieuw licht lager, na een kleine daling in juni. Gemiddeld daalden de afzetprijzen met 0,1 procent ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In juni daalden de prijzen met 0,3 procent.

29 augustus '25 ( 8:37)

Sif verlaagt winstverwachting voor windmolenpalen

Funderingsspecialist Sif heeft de verwachtingen rond de winstgevendheid dit jaar fors naar beneden bijgesteld. Het in palen voor windmolens gespecialiseerde bedrijf meldt dat de uitbreiding van zijn fabriek op Maasvlakte 2 bij Rotterdam langer duurt dan gepland, wat op de resultaten drukt. Ook verwacht Sif dat de ontwikkeling van nieuwe windparken op zee op de korte termijn trager zal gaan.

28 augustus '25 ( 8:56)

Overheid en Van Gogh Museum in de clinch over renovatie, 'misschien dicht'.

Tussen het Van Gogh Museum en de overheid is een conflict ontstaan over de bekostiging van grootschalig onderhoud van de Amsterdamse kunstinstelling, zegt museumdirecteur Emilie Gordenker in een interview met The New York Times (NYT). Als er geen oplossing komt, moet het museum mogelijk dicht, zegt zij, want zonder de nodige werkzaamheden kan "de veiligheid van de collectie, bezoekers en medewerkers niet langer worden gegarandeerd". "Het is het laatste wat we willen, maar als het niet anders kan, zullen we het pand moeten sluiten."