Het terrein van de voormalige Rijks Artillerie Inrichtingen ontwikkelt zich tot een bruisende plek voor ambachtelijke, creatieve en innovatieve bedrijven op maar 10 minuten van Amsterdam. De transformatie van Hembrug, één van de grootste herontwikkelingslocaties in Nederland, zit in een stroomversnelling door de nauwe samenwerking tussen Rijk, provincie Noord-Holland en gemeente Zaanstad.

Eerste deel Hembrug publiek toegankelijk
Sinds november 2013 vestigen zich na de eerste pioniers ook nieuwe bedrijven op Hembrug. Het gebied trekt met name creatieve en innovatieve bedrijven aan, waaronder architecten, fotografen en ontwerpers. “Als creatieve pioniers op dit terrein maken we gretig gebruik van de ruimte, de rust en de industriële sfeer”, vertelt David Kuhlemeier van theatergroep Aardlek. Samen met minister Blok opende Aardlek het eerste deelgebied van Hembrug. Het publiek heeft er voortaan overdag van 07.00 tot 19.00 uur vrije toegang. De opening werd afgesloten met een bezoek aan de ondernemers op Hembrug.

Van militair terrein naar centrale uitvalsbasis voor bedrijven
Op het Hembrugterrein waren vanaf 1897 militaire complexen gevestigd. De industriële gebouwen, waar ooit duizenden mensen werkten, stonden sinds 2003 leeg en raakten in verval. Bomen en zeldzame planten groeiden ongestoord tot een oerbos. Veel van de oude gebouwen zijn aangewezen als rijks- en gemeentelijke monumenten. De unieke verzameling bouwstijlen en de bosrijke omgeving aan het water, geven het Hembrugterrein een spannend en groen karakter. Het gebied is hierdoor niet alleen geschikt voor creatieve en innovatieve bedrijvigheid, het leent zich ook goed als decor voor evenementen en voor recreatie en toerisme. Hembrug, gelegen in het zicht van de stations Amsterdam-Centraal en Zaanstad blijkt een prima centrale uitvalsbasis om te ondernemen: lokaal, nationaal en internationaal.

Vruchtbare samenwerking tussen Rijk, provincie Noord-Holland en Zaanstad
Meer dan 100 jaar lang was het Hembrugterrein de Nederlandse locatie voor de productie en het testen van munitie, wapens en andere militaire goederen. De voormalige functie en grootte van het terrein maakte het lastig te ontwikkelen. Daarom besloot het Rijk - als eigenaar van het terrein - de handschoen op te pakken. Het Rijk sprak samen met de provincie Noord-Holland en de gemeente Zaanstad in 2012 af de herontwikkeling – één van de grootste in Nederland – op gang te brengen. Met succes: riolering, kabels en leidingen zijn gelegd, monumentale gebouwen zijn wind- en waterdicht gemaakt, er zijn wegen aangelegd en er is bodemonderzoek gedaan. Inmiddels vestigen zich daardoor niet alleen nieuwe creatieve en gerenommeerde huurders, in 2013 bezochten ook duizenden geïnteresseerden het terrein tijdens evenementen als het IJ- en Grachtenfestival en Art Zaanstad. In de komende jaren wordt verder gewerkt om het voormalige defensieterrein terug te geven aan Zaanstad en de regio.

© Nationale Bouwgids