Site logo
searchclose
Artikelen
Vacatures
Bedrijven
search
add
Banner

Nieuwe Friese molen in oude staat gebouwd

Door Redactie Nationale Bouwgids
schedule 10 min
location_on [xx]km
(Podium) - In het Friese Burum herrees vorige week een tweehonderd jaar oude molen officieel uit de as. Toen liet de burgemeester van Kollumerland de wieken van de heropgebouwde molen De Windlust, die 2 jaar geleden totaal afbrandde, voor het eerst weer draaien. Bouwbedrijf Kolthof, een lidbedrijf van Bouwend Nederland, bouwde de koren- en pelmolen in oude staat weer op.

De brand op eerste Paasdag 2012 van de Windlust, een rijksmonument, schokte het Friese Burum. Maar direct na de brand besloot het bestuur van de plaatselijke stichting Erfgoed Kollumerland en Nieuwkruisland om de molen weer in authentieke staat te herstellen en waar dat nog mogelijk was zijn originele onderdelen te gebruiken. Maar in veel gevallen lukte dat niet en moesten er nieuwe materialen gebruikt worden.

Digitaal intekenen
Het bouwkundig bureau Van Reeuwijk Bouwmeester uit Arum kreeg de opdracht om een uitgebreid bouwbestek op te stellen. “Er was geen oude tekening”, zo blikt Jan Tiedema, molendeskundige bij het bureau terug. Samen met een collega heeft hij restanten van de stellingmolen ingemeten. “Ook bij het opruimen ben ik erbij geweest om weer delen in te meten”, zegt Tiedema. “Dat was wel een zeer vuil werkje.

“Ook aan de hand van foto’s, die veel molenaars beschikbaar stelden, konden we details van deze molen heel goed kopiëren.” Verder leverde bouwhistorisch onderzoek gegevens op. Die werden in een digitaal tekenprogramma verwerkt, waardoor de molen als het ware één-op-één uitgetekend werd en tot op het kleinste detail ingezoomd kon worden. Zo kon de Windlust in oude staat herbouwd worden, het uitgangspunt vanaf het eerste begin. “En op dat punt zijn geen concessies gedaan”, benadrukt Tiedema.

Authentieke methoden
De overgebleven onderdelen werden gesorteerd op mogelijk hergebruik. Het ijzerwerk, dat was verwrongen en verbogen, werd deels door een smid hersteld. De 16 meter hoge houten balken voor het achtkant werden gezaagd uit 20 meter hoge Douglas boomstammen. Die balken werden met ouderwetse pen-en-gat constructies en toognagels gemonteerd tot het achtkant.

Na de aanbesteding werd de herbouw gegund aan bouwbedrijf Kolthof uit Stiens, een lidbedrijf van Bouwend Nederland. Die Friese aannemer is actief in de woningbouw en utiliteitsbouw, maar heeft ook met windmolens veel ervaring. “We hebben al eerder molens herbouwd”, meldt Jetske Kolthof-Overal namens het bouwbedrijf en verwijst naar windmolens in Stiens en Hoonhorst. “Verder doen we al jaren onderhoud- en restauratiewerken aan molens in Noord-Nederland.” Bouwbedrijf Kolthof is sinds 2010 een erkend leerbedrijf voor restauratie- en molenwerk.

Stelling met kraan geplaatst
De Friese aannemer begon in juni 2013 met de herbouw, met Vaags Molenmakers uit Aalten als onderaannemer. Kolthof begon op de bouwplaats met de fundering. Vaags zette in zijn werkplaats de hoofdconstructie en het achtkant van de molen in elkaar. Op de achtkantige, gemetselde voet met de nieuwe funderingspalen werd het achtkant opgericht en de stelling met balustrade werden op spectaculaire wijze met een zware kraan over de romp geplaatst.

Daarna volgde het rietdekken. Intussen werd in de werkplaats de molenkap met bewegende delen gemaakt. Er zijn tweemaal twee koppels maalstenen nodig voor het malen van graan en het pellen van gerst. Eind maart 2014 werd de kap op de windmolen geplaatst met daarin de nieuwe zware gietijzeren bovenas en het grote houten bovenwiel. “Het meeste werk is gaan zitten in het casco en in de aftimmerwerkzaamheden”, zo blikt Jetske Kolthof terug. Een verrassing was dat niet. “Door jarenlange ervaring weet je dat van tevoren.”

Over de windmolen is de voorbije weken veel te doen geweest. Minister Jet Bussemaker van Cultuur wil de molen niet opnieuw op de rijksmonumentenlijst zetten. Zij herhaalde die weigering vorige week in de Tweede Kamer. Volgens haar zijn er teveel nieuwe materialen bij de heropbouw. In de Tweede Kamer vroegen VVD, PvdA en CDA de minister de molen weer wel tot een rijksmonument te maken. Maar Bussemaker stelde: “De ziel is eruit. Bij Rijksmonumenten gaat het om de authenticiteit. Dat is hier niet meer het geval.”

Voor de brand was de stellingmolen maalvaardig. Dat is hij opnieuw. Deze zomer is het eerste graan gemalen in de herbouwde molen. Er kan nu ook weer gepeld worden, van gerst gort maken.

30 april '25 (12:07)

Raad van State staat meer plannen voor windparken toe

De bouw van meerdere windparken kan doorgaan, oordeelde de Raad van State woensdag. Tegenstanders vonden dat plannen en vergunningen moesten worden ingetrokken, na een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg in juni 2020. Daar gaat de hoogste bestuursrechter niet in mee.

30 april '25 ( 8:47)

Verkoopprijzen in Nederlandse industrie blijven stijgen

De prijzen die Nederlandse industriebedrijven vragen voor hun goederen waren in maart gemiddeld 0,4 procent hoger dan in dezelfde maand vorig jaar. De prijsstijging zette daarmee door na een stijging van 1,4 procent in februari, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

10 april '25 ( 8:37)

Industriële productie blijft groeien in februari

De Nederlandse industrie heeft in februari opnieuw meer geproduceerd. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was de industriële productie 1 procent hoger dan in februari 2024. Het is de tweede opeenvolgende productiestijging van de industrie, na anderhalf jaar van dalingen.

10 februari '25 ( 8:37)

Opnieuw minder productie in Nederlandse industrie

De Nederlandse industrie heeft in december opnieuw minder geproduceerd dan een jaar eerder. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ging de industriële productie met 4,4 procent omlaag op jaarbasis. De Nederlandse industrie kampt al langere tijd met lagere orders en een zwakke bedrijvigheid. Ook in de voorgaande zeventien maanden kromp de productie op jaarbasis.

04 februari '25 ( 8:35)

Nederlandse industrie groeit licht in 2025, verwacht ING

De Nederlandse industrie keert in 2025 na twee moeizame jaren weer terug naar groei, verwachten kenners van ING. Hoewel de verwachte productiegroei van 1 procent niet hoog is, vormt die volgens de bank wel een duidelijke omslag ten opzichte van de 2,5 procent krimp in 2024. De groei wordt onder meer veroorzaakt door de verbeterde koopkracht van consumenten, die dankzij hogere lonen en een afnemende inflatie meer gaan uitgeven.

03 februari '25 ( 9:24)

Zoektocht naar nieuwe klanten voor lng-terminal Eemshaven gestart

EemsEnergyTerminal, de drijvende terminal voor de import van vloeibaar gemaakt aardgas (lng) in de Groningse Eemshaven, gaat de komende tijd onderzoek doen naar interesse van nieuwe klanten om ook na 2027 in gebruik te blijven. De terminal is voor ieder de helft in handen van Gasunie en Vopak. Een definitief besluit over het operationeel houden van de terminal na 2027 wordt eind dit jaar verwacht.

23 december '24 (16:03)

Overleg over afbouw overheidssteun voor fossiele projecten mislukt, volgens bronnen

Onderhandelingen over een plan van rijke landen om tientallen miljarden dollars aan overheidssteun voor olie- en gasprojecten af te bouwen, zijn mislukt. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. De EU, het VK, de VS en andere landen hoopten hierover voor de beëdiging van Donald Trump als president een akkoord te bereiken.

20 december '24 (10:48)

Kabinet reserveert 70 miljoen euro extra voor ombouw kantoren

Het kabinet trekt 70 miljoen euro extra uit voor het transformeren van bijvoorbeeld kantoorpanden naar woningen, meldt woonminister Mona Keijzer. Het bedrag is beschikbaar tot en met 2032 en moet ongeveer 35.000 extra woningen opleveren.

12 december '24 ( 9:02)

Meer bedrijfsfaillissementen in november

Het aantal faillissementen is in november weer toegenomen, na een daling in oktober. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) werden vorige maand negentien bedrijven meer failliet verklaard dan in oktober. Dat is een stijging van 6 procent. De trend van het aantal faillissementen is volgens het CBS al ruim twee jaar stijgend. In de eerste elf maanden van 2024 zijn ongeveer een derde meer bedrijven failliet verklaard dan in dezelfde periode een jaar eerder.

10 december '24 (10:19)

Opnieuw lagere productie in Nederlandse industrie

De productie van de Nederlandse industrie is in oktober met 2,5 procent gedaald in vergelijking met een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook in de voorgaande vijftien maanden kromp de productie op jaarbasis door lagere orders en een zwakkere bedrijvigheid. De krimp was wel iets kleiner dan in september.