IMF verwacht geen forse daling huizenprijzen zonder hypotheekrenteaftrek
Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, maar laat de huizenprijzen niet opeens flink dalen. Dat voorziet de Nederlandse bestuurder van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Marnix van Rij. Hij benadrukt dat het stoppen met het fiscale voordeel voor huizenbezitters geleidelijk moet gebeuren en onderdeel moet zijn van een breder pakket maatregelen.
“Je moet het in het kader van een groter geheel zien. Je moet natuurlijk ook wat aan die aanbodkant doen”, laat Van Rij weten bij de jaarvergadering van het IMF in Washington. Om de grote woningschaarste op te lossen, moeten er volgens het fonds dringend veel huizen worden bijgebouwd.
De mondiale organisatie voor financiële stabiliteit pleit al jaren voor een einde aan de Nederlandse hypotheekrenteaftrek, omdat die huizenprijzen onnodig zou opdrijven en de balans met de huurmarkt verstoort. Van Rij noemt dit een “distorsie op de woningmarkt”.
‘Schokeffect’
Sinds begin deze eeuw is de hypotheekrenteaftrek al behoorlijk beperkt, zowel in duur als in hoogte. Maar in de politiek was er nooit een meerderheid voor om er helemaal mee te stoppen. Deze verkiezingen ligt dat mogelijk anders, want meerdere partijen hebben de afschaffing in hun programma staan.
Van Rij, die eerder staatssecretaris van Financiën was, stipt aan dat partijen verschillend denken over de tijd die hiervoor wordt uitgetrokken. Dat maakt volgens hem veel uit. “Schaf je het van het ene op het andere jaar af? Niemand stelt dat voor. Maar dan krijg je natuurlijk een enorm schokeffect. Of zeg je: ik schaf het af over een periode van dertig jaar?”
‘Geleidelijk’
Onlangs becijferde oud-hoofdeconoom van De Nederlandsche Bank (DNB) Job Swank in economenblad ESB dat een abrupte stop van de hypotheekrenteaftrek bij nieuwe leningen in tien jaar voor een prijsdaling van 30 procent kan zorgen. Bestaande huiseigenaren zouden dan dus te maken krijgen met een forse vermogensdaling. Maar volgens Van Rij is er in de politiek vrijwel niemand voor dat scenario.
“Ik denk dat als je het geleidelijk doet, de effecten nooit zo groot kunnen zijn”, geeft hij aan. “En dan is de volgende vraag: wat doe je met die opbrengst? Geef je die terug in lastenverlichting?” Van Rij stipt aan dat er zo’n 11 miljard euro vrijkomt. Die kan worden ingezet om andere belastingen te verlagen, waardoor ook de pijn in maandlasten bij huizenbezitters op andere manieren kan worden gecompenseerd.
