"Kolen zijn de belangrijkste bron van CO2-uitstoot bij de energie-opwek en de belangrijkste energiebron wereldwijd", aldus IEA-directeur Fatih Birol. "Dat geeft al aan hoeveel schade kolen aan ons klimaat toebrengen en de enorme uitdaging die we hebben om ze te vervangen en tegelijkertijd de energietoevoer veilig te stellen."

Volgens Birol vindt meer dan 95 procent van de energie-opwek met kolen plaats in landen die hun uitstoot netto naar nul willen brengen. "Maar hoewel er een bemoedigende impuls is binnen overheden om de capaciteit voor het opwekken van schone energie uit te breiden, blijft het een onopgelost probleem hoe we met de enorme hoeveelheid kolencentrales wereldwijd om moeten gaan."

Specifieke omstandigheden

Het IEA zegt dat ieder land een eigen aanpak zal moeten volgen aangepast aan de eigen specifieke omstandigheden. Landen als Indonesië, Mongolië, China, Vietnam, India en Zuid-Afrika leunen bijvoorbeeld nog zwaar op kolencentrales en de overgang naar schone energie zal daar een grote uitdaging worden. In veel Aziatische landen staan nog relatief veel jonge kolencentrales waarvan de investering nog niet terugverdiend is.

Als alle landen hun klimaatbeloftes willen halen, moet tot en met 2030 ongeveer een derde van de capaciteit van kolencentrales verdwijnen. Daarvan moet driekwart door zonne- en windstroom worden opgevangen. Als de wereld de opwarming tot 1,5 graad wil beperken moet tegen 2050 de capaciteit van kolencentrales wereldwijd met 90 procent zijn teruggeschroefd.

Relatief goedkoop

Het IEA waarschuwt dat de huidige energiecrisis kan leiden tot meer interesse in kolen, die relatief goedkoop zijn en makkelijk te verkrijgen. Om juist te zorgen dat kolencentrales sneller worden afgedankt zou gezorgd moeten worden dat de financiering van bestaande centrales goedkoper wordt gemaakt. Eigenaren hebben hun investering dan sneller terugverdiend.

Ook is het zaak om te zorgen dat er nieuwe banen komen op plekken waar de kolenindustrie verdwijnt. De winning van mineralen die in batterijen voor elektrische auto's worden gebruikt, kan bijvoorbeeld voor nieuwe banen zorgen voor mijnwerkers in steenkolenmijnen, schrijft het IEA in zijn rapport.

Door: ANP