Rijkssubsidie maakt restauratie werelderfgoed Woudagemaal mogelijk

LEMMER - Na zorgvuldige voorbereiding gaat op 7 september de restauratie van start aan het laatste onderdeel van het Woudagemaal bij Lemmer, zo meldt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Twee van de acht vloeddeuren aan de voormalige Zuiderzeezijde worden gelicht voor herstel van het houtwerk, en de ‘onder water’ restauratie van metsel- en betonwerk gaat beginnen. Op 7 september reikt staatssecretaris Halbe Zijlstra de subsidiebeschikking uit in het Woudagemaal te Lemmer.

Werelderfgoed
Het ir. D.F. Woudagemaal uit 1920 is het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld en prijkt op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Het strakke, stoere gebouw in de stijl van Berlage vormt met zijn machinehuis, ketelhuis en 60 meter hoge schoorsteen een markant silhouet in het Friese polderlandschap.

Bij extreem hoge waterstanden brengt Waterschap Friesland de ‘stoomkathedraal’ tot leven om in enkele dagen een geweldige hoeveelheid overtollig water uit de Friese boezem naar het IJsselmeer te pompen. In de monumentale hal drijven vier gitzwarte stoommachines met enorme vliegwielen acht pompen aan, stampend op het ritme van ons industrieel verleden. Alles is authentiek en van Nederlandse makelij – tot de koperen oliekannetjes toe.

Restauratie
Gerard Troost, specialist molens en waterbouwkundige werken bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: ‘Je kunt de aanstaande restauratie vergelijken met die van de molens in Kinderdijk, ook UNESCO werelderfgoed. Veel gebreken onder water komen overeen en omvang en kosten zijn vergelijkbaar.’

Na eerdere restauratiewerkzaamheden in 2007 zullen nu twee vloeddeuren aan de kant van de voormalige Zuiderzee worden gelicht voor herstel van het houtwerk. Ook gaat de ‘onder water’ restauratie van metsel- en betonwerk (machinehal inclusief machinerie) van start.

Gerard Troost: ‘De sluisdeuren vormen een onmiskenbaar en authentiek onderdeel van dit werelderfgoedmonument. Met de restauratie willen we zoveel mogelijk het oorspronkelijke materiaal behouden.

Hoe de technische staat is, zal pas echt blijken als de deuren gelicht zijn en op de kant liggen. Daarom nemen we nu één stel vloeddeuren uit. Met deze ervaringen kunnen we het herstelwerk aan de overige zes deuren bepalen en uitvoeren.’

Subsidieregeling
De restauratie wordt mogelijk gemaakt door geld uit de Restauratieregeling monumenten 2010 en 2011 voor grootschalige projecten. Het is de laatste beschikking volgens de restauratieregeling, waarvoor in totaal 46 miljoen euro beschikbaar was gesteld. De afgelopen jaren is de restauratieachterstand in Nederland door extra subsidiegelden flink teruggebracht.