Site logo
searchclose
Artikelen
Vacatures
Bedrijven
search
add
Banner

NVM Business: Nederlandse kantorenmarkt nog steeds in zwaar vaarwater

Door Redactie Nationale Bouwgids
schedule 11 min
location_on [xx]km
De Nederlandse kantorenmarkt heeft in 2013 opnieuw een moeilijk jaar beleefd. Vooral de gebruikersmarkt had de wind tegen, zo blijkt uit nieuwe cijfers van NVM Business. Onder invloed van ongunstige economische omstandigheden voelden vorig jaar heel wat bedrijven zich genoodzaakt efficiënter te werken en de kosten te verlagen. De bezuinigingen die daarmee gepaard gingen, hadden een afnemende behoefte aan kantoorruimte tot gevolg. Dit had uiteindelijk als resultaat dat de groei van de leegstand vorig jaar onverminderd doorzette en de vraag naar kantoorruimte voor de zevende keer op rij tekenen van krimp vertoonde. Volgens NVM Business is op de kantorenmarkt de kloof tussen vraag en aanbod nog nooit zo groot geweest als in 2013. Het aanbod is tien groter dan de vraag.

In veel steden meer leegstand
Dat de kantorenmarkt het afgelopen jaar verder uit balans raakte, kwam vooral door de groei van de leegstand. Het direct beschikbare aanbod van nog te verhuren kantoren steeg met 6% van 7,84 miljoen m² naar 8,32 miljoen m². Door deze toename stond eind 2013 circa 16,8% van de kantorenvoorraad in ons land te huur of te koop, tegen 15,8% een jaar eerder. Volgens NVM Business werden vorig jaar veel steden met een toename van het aanbod geconfronteerd. In de Randstad deden zich grote stijgingen voor in onder meer Amersfoort, Amstelveen, Den Haag, Dordrecht, Haarlem en Rotterdam. In Den Haag werd het ruimere aanbod van kantoren voor een belangrijk deel veroorzaakt door het aan de markt komen van enkele grote overheidsgebouwen. In Rotterdam en Amersfoort waren respectievelijk Nationale-Nederlanden en Achmea verantwoordelijk voor een flinke toename van het aanbod; beide verzekeraars kozen ervoor om minder meters te huren. Ook in Amsterdam ging het voor verhuur beschikbare metrage omhoog, maar bleef de toename van de leegstand redelijk binnen de perken. Het was trouwens opvallend dat in Utrecht het aanbod van leegstaande kantoren nagenoeg onveranderd bleef en dat in Nieuwegein als gevolg van een aantal onttrekkingen zelfs van een daling kon worden gesproken. Voor wat de situatie buiten de Randstad betreft waren vooral Apeldoorn, Arnhem, Den Bosch, Groningen en Zwolle het kind van de rekening. In deze steden liep het aanbod behoorlijk op.

Een kleine meevaller voor de kantorenmarkt in 2013 was dat via herbestemming of sloop meer leegstaande kantoren aan de voorraad werden onttrokken dan het jaar ervoor. In totaal ging het om 385.000 m² kantoorruimte. Het feit dat beleggers en financiers bereid waren flink af te schrijven op hun leegstaande panden droeg in belangrijke mate bij aan het grote aantal onttrekkingen.

Vraag naar kantoren verder omlaag
Afgezien van een oplopende leegstand moest de kantorenmarkt vorig jaar ook genoegen nemen met een teruglopende vraag. Dat kwam doordat bedrijven en instellingen minder animo hadden om te verhuizen, wat erin resulteerde dat het transactievolume opnieuw omlaagging. Op de vrije markt – de markt waarin zowel makelaars als beleggers en projectontwikkelaars figureren – werd ongeveer 830.000 m² kantoorruimte opgenomen. In 2012 bedroeg de vraag naar kantoren nog zo’n 930.000 m².

De daling van de vraag die zich vorig jaar voordeed, manifesteerde zich voornamelijk in de Randstad. Zo daalde de vraag naar kantoren in Rotterdam en de regio Schiphol. In Amsterdam werd ook minder kantoorruimte verhuurd en verkocht, maar was gelet op het totale transactievolume van 190.000 m² toch sprake van een positieve stemming. Tegen de verwachting in slaagde Utrecht erin om het afzetvolume op peil te houden; er werd namelijk evenveel kantoorruimte opgenomen als in 2012. In de rest van het land was alleen een opvallende rol weggelegd voor de stad Eindhoven, waar dankzij transacties met onder meer de Rabobank en ASML het opgenomen metrage een flinke stijging te zien gaf.

Doordat het afgelopen jaar vrijwel geen voor de verhuur bestemde kantoren in aanbouw werden genomen, vond het grootste deel van de gerealiseerde opname plaats in de bestaande voorraad. Daarbij lag het accent van de vraag op de middelgrote metrages, in omvang variërend van 1.000 m² tot 5.000 m². Het aandeel van de kleine kantoorverhuren tot 1.000 m² lag op ongeveer 25%, een stuk lager dan in 2012. Tekenend voor de marktsituatie in 2013 was verder dat de overheid als belangrijke afnemer van kantoorruimte het grotendeels liet afweten. De vraag naar kantoren werd vooral gedragen door de zakelijke dienstverlening, het bank- en verzekeringswezen, de IT-sector en de industrie.

Beleggers tonen meer belangstelling voor kantoren
Opvallend genoeg toonden beleggers vorig jaar een verhoogde belangstelling voor kantoren, wat tot uitdrukking kwam in een stijging van het transactievolume. Uitgaande van de betrouwbaarheid van de beschikbare gegevens over aan- en verkopen kochten beleggers het afgelopen jaar voor ongeveer

€ 1,48 miljard kantoorgebouwen. In 2012 lag het beleggingsvolume in deze sector op € 1,04 miljard. Wat opviel aan de cijfers was dat in hoofdzaak beleggers uit Duitsland en Amerika in 2013 actief waren en dat de belangstelling zich vooral richtte op Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en de Haarlemmermeer (regio Schiphol). Overigens waren buitenlandse beleggers ook heel actief met het verkopen van gebouwen, waarbij zij in heel wat gevallen behoorlijke verliezen moesten incasseren. 

© Nationale Bouwgids

30 april '25 (12:07)

Raad van State staat meer plannen voor windparken toe

De bouw van meerdere windparken kan doorgaan, oordeelde de Raad van State woensdag. Tegenstanders vonden dat plannen en vergunningen moesten worden ingetrokken, na een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg in juni 2020. Daar gaat de hoogste bestuursrechter niet in mee.

30 april '25 ( 8:47)

Verkoopprijzen in Nederlandse industrie blijven stijgen

De prijzen die Nederlandse industriebedrijven vragen voor hun goederen waren in maart gemiddeld 0,4 procent hoger dan in dezelfde maand vorig jaar. De prijsstijging zette daarmee door na een stijging van 1,4 procent in februari, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

10 april '25 ( 8:37)

Industriële productie blijft groeien in februari

De Nederlandse industrie heeft in februari opnieuw meer geproduceerd. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was de industriële productie 1 procent hoger dan in februari 2024. Het is de tweede opeenvolgende productiestijging van de industrie, na anderhalf jaar van dalingen.

10 februari '25 ( 8:37)

Opnieuw minder productie in Nederlandse industrie

De Nederlandse industrie heeft in december opnieuw minder geproduceerd dan een jaar eerder. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ging de industriële productie met 4,4 procent omlaag op jaarbasis. De Nederlandse industrie kampt al langere tijd met lagere orders en een zwakke bedrijvigheid. Ook in de voorgaande zeventien maanden kromp de productie op jaarbasis.

04 februari '25 ( 8:35)

Nederlandse industrie groeit licht in 2025, verwacht ING

De Nederlandse industrie keert in 2025 na twee moeizame jaren weer terug naar groei, verwachten kenners van ING. Hoewel de verwachte productiegroei van 1 procent niet hoog is, vormt die volgens de bank wel een duidelijke omslag ten opzichte van de 2,5 procent krimp in 2024. De groei wordt onder meer veroorzaakt door de verbeterde koopkracht van consumenten, die dankzij hogere lonen en een afnemende inflatie meer gaan uitgeven.

03 februari '25 ( 9:24)

Zoektocht naar nieuwe klanten voor lng-terminal Eemshaven gestart

EemsEnergyTerminal, de drijvende terminal voor de import van vloeibaar gemaakt aardgas (lng) in de Groningse Eemshaven, gaat de komende tijd onderzoek doen naar interesse van nieuwe klanten om ook na 2027 in gebruik te blijven. De terminal is voor ieder de helft in handen van Gasunie en Vopak. Een definitief besluit over het operationeel houden van de terminal na 2027 wordt eind dit jaar verwacht.

23 december '24 (16:03)

Overleg over afbouw overheidssteun voor fossiele projecten mislukt, volgens bronnen

Onderhandelingen over een plan van rijke landen om tientallen miljarden dollars aan overheidssteun voor olie- en gasprojecten af te bouwen, zijn mislukt. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. De EU, het VK, de VS en andere landen hoopten hierover voor de beëdiging van Donald Trump als president een akkoord te bereiken.

20 december '24 (10:48)

Kabinet reserveert 70 miljoen euro extra voor ombouw kantoren

Het kabinet trekt 70 miljoen euro extra uit voor het transformeren van bijvoorbeeld kantoorpanden naar woningen, meldt woonminister Mona Keijzer. Het bedrag is beschikbaar tot en met 2032 en moet ongeveer 35.000 extra woningen opleveren.

12 december '24 ( 9:02)

Meer bedrijfsfaillissementen in november

Het aantal faillissementen is in november weer toegenomen, na een daling in oktober. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) werden vorige maand negentien bedrijven meer failliet verklaard dan in oktober. Dat is een stijging van 6 procent. De trend van het aantal faillissementen is volgens het CBS al ruim twee jaar stijgend. In de eerste elf maanden van 2024 zijn ongeveer een derde meer bedrijven failliet verklaard dan in dezelfde periode een jaar eerder.

10 december '24 (10:19)

Opnieuw lagere productie in Nederlandse industrie

De productie van de Nederlandse industrie is in oktober met 2,5 procent gedaald in vergelijking met een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook in de voorgaande vijftien maanden kromp de productie op jaarbasis door lagere orders en een zwakkere bedrijvigheid. De krimp was wel iets kleiner dan in september.